Binnenmaas – In de media is momenteel aandacht voor een bewoner van Heinenoord gelegen in de gemeente Binnenmaas met Q-koorts. Dit heeft geleid tot vragen van inwoners aan de gemeente. De gemeente Binnenmaas heeft de GGD Zuid-Holland Zuid (ZHZ) in samenwerking met de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) gevraagd inwoners te informeren over de stand van zaken en hun acties.
Hieronder vindt u in een vraag- en antwoordlijst hun reactie:
Wat is Q-koorts?
Q-koorts wordt veroorzaakt door een bacterie. Meer dan de helft van de mensen met Q-koorts heeft geen klachten. De mensen die wel klachten hebben, hebben vaak een griepachtig ziektebeeld. Soms verloopt Q-koorts ernstiger. Dan begint de ziekte in korte tijd met heftige hoofdpijn, hoge koorts en een longontsteking met droge hoest en pijn op de borst. Deze klachten komen ook bij andere ziektebeelden voor. Soms kan Q-koorts chronische klachten geven. Chronische Q-koorts komt meestal voor bij patiënten met een afweerstoornis en hartpatiënten.
Hoe kan iemand besmet worden met Q-koorts?
Q-koorts is een ziekte die van dier-op-mens wordt overgedragen. De bacterie verspreidt zich via de lucht of via direct contact met een dier. Met name schapen en geiten zijn in Nederland voor de mens de belangrijkste bron. Daarnaast kan de Q-koortsbacterie langdurig, tot jaren, overleven in het milieu. Mensen met Q-koorts kunnen andere personen niet besmetten.
Voor meer informatie over Q-koorts: http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Veelgestelde_vragen/Infectieziekten/Vragen_en_antwoorden_Q_koorts
Waar heeft de bewoner Q-koorts opgelopen?
Wanneer een Q-koortspatiënt recent ziek is geworden, dan wordt dit aan de GGD gemeld. De GGD doet onderzoek naar mogelijke oorzaken (bronnen) aan de hand van een gestandaardiseerde vragenlijst (volgens de RIVM-richtlijn). Op basis van de antwoorden in de vragenlijst beslist de GGD in samenwerking met de NVWA of verder onderzoek nodig is. In samenwerking met de NVWA is gebleken dat geen van de melkgeitenboerderijen of kinderboerderijen, waar de bewoner aangeeft in de buurt te zijn geweest, zijn besmet met Q-koorts. Het is dus zeer onwaarschijnlijk dat één van deze locaties de oorzaak is van de ziekte van de bewoner.
Is er sprake van een uitbraak van Q-koorts in de gemeente Binnenmaas?
Nee. Dit is het eerste geval van Q-koorts in de regio Zuid-Holland Zuid in 2017. Als zich een uitbraak zou voordoen, dan zouden er meer meldingen van Q-koorts patiënten bij de GGD zijn gedaan. Uiteraard houdt de GGD in de gaten of deze situatie verandert. In de voorgaande jaren zijn in de regio Zuid-Holland Zuid per jaar één tot twee patiënten met Q-koorts gemeld. Een melding van een ziektegeval in onze regio is dus niet ongewoon.
De media schrijft: ‘De Q-koorts bacterie waart waarschijnlijk rond in de Hoeksche Waard’. Klopt dit?
In augustus 2017 kreeg de GGD ZHZ één melding van een patiënt met Q-koorts in de regio Zuid-Holland Zuid. Er zijn dit jaar geen andere meldingen gedaan. Er is geen aanleiding te vermoeden dat er meer bewoners met recente Q-koorts in de gemeente Binnenmaas of nabijgelegen gemeentes zijn.
Q-koorts is een meldingsplichtige infectieziekte volgens de Wet Publieke Gezondheid. De GGD ontvangt een melding van de behandelend arts en/of het laboratorium die de ziekte heeft vastgesteld. De GGD wordt dus direct op de hoogte gesteld van nieuwe gevallen.
Hoe kan de NVWA weten dat de melkgeitenhouders/kinderboerderijen niet besmet zijn?
De NVWA controleert jaarlijks of melkgeitenbedrijven, melkschapenbedrijven en bedrijven waar publiek komt, zoals kinderboerderijen, hun dieren vaccineren tegen Q-koorts. Vaccinatie van geiten (en schapen) tegen Q-koorts verkleint de kans op besmetting. Als een dier toch besmet is, zorgt vaccinatie ervoor dat de dieren minder Q-koortsbacteriën uitscheiden. Om deze reden is deze vaccinatie verplicht voor bedrijven met meer dan 50 melkgeiten (en/of melkschapen) en bedrijven met een publieksfunctie (bijvoorbeeld kinderboerderijen, zorgboerderijen en boerencampings). De NVWA ziet er op toe dat bedrijven (waaronder ook publieksbedrijven zoals kinderboerderijen) de vaccinatieverplichting naleven. Alle overige geiten- en schapenhouders kunnen hun dieren vrijwillig laten vaccineren.
Daarnaast wordt minimaal eenmaal per maand de melk van geiten- en schapenboerderijen (met > 50 geiten/ schapen) gecontroleerd op de Q-koorts bacterie (tankmelkmonitoring).
Voor meer algemene informatie zie de website van de NVWA: https://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/q-koorts
Kunnen hobbyhouders de bron zijn?
Er is op dit moment geen aanleiding om aan te nemen dat hobbyhouders een bron zijn. Alle veehouders (dus ook hobbydierhouders) zijn verplicht afwijkende abortusaantallen bij hun vee te melden. Wat afwijkend is, is niet voor elk bedrijf hetzelfde. Abortussen kunnen namelijk ook een andere oorzaak hebben dan een besmetting met de Q-koortsbacterie. Als er een afwijkend aantal abortussen gemeld wordt bij de NVWA, gaat de NVWA onderzoek doen op het bedrijf. De NVWA heeft van dierenartsen en (hobby)dierhouders in de regio van de bewoner geen meldingen gehad. Hobbyhouders die publiek ontvangen, bijvoorbeeld een schoolklas, worden gezien als locatie met publieksfunctie en moeten daardoor ook voldoen aan de vaccinatieplicht.
Ik heb gezondheidsklachten en wil mij laten testen op Q-koorts. Kan dat?
Als u gezondheidsklachten heeft, bespreekt u dit met uw huisarts. Uw huisarts kan nagaan of deze klachtn kunnen passen bij Q-koorts en hier zo nodig onderzoek naar doen.
Wordt het risico op Q-koorts ook meegenomen in de advisering over vergunning voor uitbreidingsplannen?
In maart 2017 heeft de GGD ZHZ gezondheidskundig advies uitgebracht aan de afdeling Omgevingszaken van de gemeente Binnenmaas over de plannen voor uitbreiding van de geitenhouderij aan de Provincialeweg in Mijnsheerenland. In dat advies is aangegeven dat het risico op Q-koorts rondom geitenhouderijen zeer beperkt is, omdat er een landelijke vaccinatieplicht is voor geiten. Het feit dat er in de gemeente Binnenmaas nu een persoon is met Q-koorts, verandert niets aan het huidige risico op Q-koorts bij een geitenhouderij.
In juni 2017 is een nieuw rapport van het RIVM over veehouderijen en gezondheid uitgekomen. In dit rapport van het RIVM is aangegeven dat tot een afstand van 2 kilometer van geitenhouderijen in een regio met een hoge dichtheid van veehouderijen, bij mensen vaker longontstekingen voorkomen. Deze longontstekingen worden niet veroorzaakt door Q-koorts. Deze nieuwe informatie, op basis van het recent verschenen RIVM-rapport, zal door het college van Binnenmaas nadrukkelijk worden betrokken bij de besluitvorming over de aanvraag van een vergunning voor uitbreiding van een geitenhouderij.
Waar kan ik voor verdere vragen terecht?
Als bewoner van de regio Zuid-Holland Zuid kunt u bij algemene vragen over gezondheidsrisico’s van Q-koorts terecht bij de GGD ZHZ via telefoonnummer 078-7708508.
Bij vragen over Q-koorts bij geiten/schapen en de vaccinatieplicht van geiten- en schapenhouders kunt u terecht bij de NVWA via telefoonnummer 0900-0388.
Bij vragen over de vergunningaanvraag kunt u terecht bij de gemeente Binnenmaas via telefoonnummer 14 078.
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
