Lage gehalten
Onderzoekers hebben in een breed gebied bodemmonsters genomen. Op de meeste plekken is de gemeten hoeveelheid PFOA laag: tussen de 0 en 10 microgram per kilo grond. In het midden van de polder Alblasserwaard zijn ook iets hogere gehalten gemeten. Het gaat veelal om gehalten tussen 10 tot 40 microgram per kilo grond, met een enkele uitschieter daarboven aangetroffen in een berm in de Alblasserwaard. Hier heeft de wind invloed gehad. De wind vanuit Dordrecht staat vaker richting deze polder. De uitkomsten van dit bodemonderzoek bevestigen het eerdere beeld dat PFOA in een ruim gebied in de bodem aanwezig is.
Veilig voor de gezondheid
Het RIVM heeft onderzoek gedaan naar de invloed van de stof PFOA op de gezondheid van de mens. Zij hebben daarbij risicogrenswaarden afgegeven. Zit een gehalte onder de waarden? Dan is het veilig. Zit het boven de waarden? Dan is het niet meteen onveilig, maar zijn er mogelijk risico’s. Het RIVM houdt bij het bepalen van de waarden rekening met allerlei factoren zoals lichaamsgewicht, ophoping van de stof in het lichaam, stofgedrag in de bodem, contact met de bodem en eetgedrag van mensen.
Voor de grond gelden verschillende risicogrenswaarden. Dit is afhankelijk van het gebruik. De grens voor het gebruik van de grond als moestuin is het strengst. Deze is door het RIVM in mei 2018 aangescherpt naar 86 microgram per kilo grond. Hierbij is ervan uitgegaan dat mensen hun leven lang uitsluitend groenten uit dezelfde eigen tuin eten. Voor het gebruik van grond voor bijvoorbeeld wonen met een beperkte consumptie uit eigen tuin is de risicogrenswaarde veel hoger, namelijk 900 microgram per kilo grond.
Nieuw onderzoek verwacht
PFOA is een stof waar veel onderzoek naar gedaan wordt, met nieuwe inzichten als gevolg. Binnenkort publiceert de Europese autoriteit voor voedselveiligheid EFSA een nieuwe gezondheidskundige grenswaarde. Deze publicatie kan aanleiding geven voor het RIVM om risicogrenzen opnieuw bij te stellen. Daarnaast doet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoek naar de invloed van de stof in levensmiddelen die uit de Alblasserwaard komen. Producten die worden bemonsterd zijn bijvoorbeeld zuivelmonsters en eieren. Ook wordt (kuil-)gras onderzocht dat aan melkvee wordt gevoerd.
Zorgvuldig omgaan met licht PFOA-houdende grond
Sinds november 2017 gelden speciale regels rondom PFOA-houdende grond voor iedereen die werkt met grond in de omgeving Dordrecht. In Nederland is het uitgangspunt dat je grond niet verder mag verontreinigen door er ‘viezere’ grond toe te passen. In dit geval betekent het: als je grond elders brengt, moet het gehalte PFOA in deze grond gelijk of lager zijn dan de gehalten op de plek waar je het brengt. Door zorgvuldig om te gaan met PFOA-houdende grond, zorgen we ervoor dat de gehalten laag blijven waar ze laag waren en niet hoger worden waar ze al wat hoger zijn. Het goed opvolgen van de speciale regels is daarvoor van groot belang.
Op basis van het nieuwe bodemonderzoek worden deze regels aangepast. De regels gaan nu in een groter gebied gelden. De gemeenten voeren daarover momenteel overleg.
Particulieren kunnen in principe kleine hoeveelheden grond direct wegbrengen. Dit kan bij de gebruikelijke locaties, zoals bij de gemeentewerf of milieustraat. Dit kunt u navragen bij uw gemeente. Grotere hoeveelheden grond die per container of vrachtwagen worden afgevoerd mogen niet naar de milieustraat. Deze grond zal via de transporteur bij een grondbank worden ingeleverd.
NB: Bovenvermelde toepassingsregels voor grond met PFOA gelden bovenop het reguliere hergebruiksbeleid voor grond met zware metalen, PAK, minerale olie etc. Voor de regio Zuid-Holland Zuid zijn die vastgelegd in de Nota bodembeheer ZHZ (2010).
Meer weten
De informatie over PFOA in de bodem is complex. Daarom zijn er vragen en antwoorden opgesteld. Deze vindt u hieronder.
________________________________________________________________________________________
Vragen en antwoorden
Meer over het bodemonderzoek
- Waar is allemaal onderzoek gedaan?
Onderzoekers namen in een breed gebied in Zuid-Holland Zuid bodemmonsters. De verwachting was dat de windrichting grote invloed heeft gehad op waar PFOA is neergekomen. Daar is bij het onderzoek rekening mee gehouden. Op basis van het onderzoek hebben wij gebieden kunnen aanwijzen waar relatief meer of minder PFOA in de bodem zit. Bekijk de kaart. - Zit ook buiten Zuid-Holland Zuid PFOA in de bodem?
Ook buiten de regio Zuid-Holland Zuid zit waarschijnlijk PFOA in de bodem, maar vermoedelijk wel in lagere gehalten. Het is aan de betreffende gemeenten en omgevingsdiensten om te bepalen hoe hier mee om moet worden gegaan. Deze zijn uiteraard op de hoogte gebracht van de onderzoeken.
- Hoe is de uitschieter in de Alblasserwaard veroorzaakt?
De meeste gehalten die onderzoekers aantroffen in het bodemonderzoek liggen onder de waarden van het RIVM voor moestuingebruik. Enige uitzondering daarop is een locatie in de berm van de Polderweg West tussen Bleskensgraaf en Molenaarsgraaf (92 microgram per kilo).Na die bevinding zijn extra bodemmonsters genomen in de directe omgeving en omliggende dorpen, onder andere bij twee grotere volkstuincomplexen. Daar liggen de gehalten overal ruim onder de nieuwe grenswaarden van het RIVM voor moestuin- of volkstuingebruik. Het is daar dus veilig om dagelijks uit de moestuin te eten.
De hogere gehalten in de Alblasserwaard zijn in het algemeen te verklaren doordat de wind vanuit Dordrecht vaker die kant op waait. Wat de oorzaak is van de uitschieter bij Polderweg West te Bleskensgraaf/Molenaarsgraaf kunnen experts momenteel nog niet verklaren. Hier wordt nader onderzoek gedaan. Komende maanden vindt ook nog onderzoek plaats naar enkele verder weg liggende nog niet onderzochte volkstuincomplexen in de omgeving.
- Is de bodem ook onderzocht op GenX?
Meer dan de helft van de bodemmonsters zijn ook onderzocht op GenX. De gehalten aan GenX liggen steeds vele malen lager dan die van PFOA. De daarna genomen analyses hebben zich dan ook vooral gericht op PFOA.
Sinds 2012 gebruikt Chemours PFOA niet meer. Deze stof is vervangen door de GenX-techniek. Ook over die stoffen is discussie ontstaan. - Worden de gehalten PFOA in de bodem op termijn weer lager?
PFOA is een industriële stof die niet van nature voorkomt, maar door de mens gemaakt is. De stof breekt niet af in het milieu. Wel kan de stof wel uit de bovenste bodemlagen naar beneden spoelen. Dit proces kan vele tientallen jaren duren. - Wat zijn de waarden voor gebruik van de grond?
Deze risicogrenswaarden zijn bepaald door het RIVM. Hierin zijn alle op dat moment beschikbare onderzoeken meegenomen. PFOA is een stof waar veel gezondheidsonderzoek naar gedaan wordt. Dit kan leiden tot nieuwe inzichten rondom de effecten van PFOA en dit kan tot verhoging of verlaging van de risicogrenswaarden leiden. - Hoe zit het met het effect op landbouwproducten in de regio?
We weten niet of landbouwproducten hierdoor worden beïnvloed. Dit bodemonderzoek gaat daar niet op in. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft aangekondigd hier onderzoek naar te doen. - Waar kan ik de onderzoeksrapporten inzien?
Het bodemonderzoek bestaat uit verschillende rapporten, dit komt doordat het onderzoek uit verschillende fasen bestaat. Hieronder kunt u de rapporten downloaden:
Onderzoek Expertisecentrum – Maart 2018
Nader onderzoek Expertisecentrum Molenwaard – Mei 2018
Nader onderzoek Lievense CSO Vijfheerenlanden – Mei 2018
Hoe om te gaan met grond?
Op korte termijn verschijnt er een nieuwe handreiking met speciale regels voor het toepassen van PFOA-houdende grond. Deze gaat gelden voor hele regio Zuid-Holland Zuid. Hierover zijn de gemeenten in overleg. Zodra meer bekend is, informeren wij u via deze website.
Meer informatie
- Ik heb vragen over de invloed op mijn gezondheid. Waar kan ik terecht?
U kunt daarvoor terecht bij uw huisarts of uw GGD. De GGD bereikt u via 078 – 770 85 00 of lees online de uitgebreide informatie over PFOA en gezondheid: https://www.dienstgezondheidjeugd.nl/publiek/thema-s/milieu-gezondheid/pfoa-en-genx/veelgestelde-vragen/over-pfoa?highlight=WyJwZm9hIl0= - Ik wil meer weten over de vergunning, toezicht en handhaving bij Chemours/DuPont en de uitstoot van stoffen zoals PFOA en GenX. Waar kan ik terecht?
Sinds 1 juli 2017 voert de DCMR in opdracht van de provincie Zuid-Holland taken rondom vergunningverlening, toezicht en handhaving uit bij de bedrijven Chemours en DuPont in Dordrecht. Op deze website leest u daar meer over: https://www.dcmr.nl/dossiers/dossier-chemours-en-dupont.html
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
