Oud-Beijerland – Veteraan Aloys Bijl (59) bereidt zich voor op een bijzondere herdenking op 4 mei. Dat gaat iets anders dan verwacht. In plaats van een fysieke plek tussen 59 andere veteranen in de erecouloir op de Dam, brengt Bijl zijn persoonlijke eerbetoon aan gevallen oorlogsslachtoffers dit jaar online. Dat heeft te maken met de gewijzigde opzet van de Nationale Herdenking vanwege het coronavirus, zonder veteranen en zonder publiek. Om de veteranen die in de erecouloir zouden staan, toch de kans te geven hun persoonlijke verhaal en motivatie te delen, ontwikkelde het Veteraneninstituut een online erecouloir. Hier deelt een groot aantal van de veteranen hun bijzondere verhalen, ervaringen en levenslessen als het gaat over leven in vrijheid. Zo ook Aloys Bijl.
‘’4 mei is voor mij een bijzondere dag. We moeten stilstaan bij wat er is gebeurd en wat betaald is voor de vrijheid waar wij nu van genieten. Die mensen die het niet overleefd hebben, verdienen het dat er bij hen stilgestaan wordt. We zijn het hun verplicht. Vandaag de dag zien we hoe kwetsbaar onze vrijheid is en hoe snel we het kwijt kunnen zijn.’’
Kostbare band met veteranen
In 1979 was Bijl onderdeel van de eerste lichting die naar Libanon werd gezonden. Daar fungeerde hij als techneut en was hij verantwoordelijk voor onder meer de stroomvoorziening en bouwtechnische aspecten. ‘’Er zijn enkele belangrijke dingen die ik geleerd heb tijdens de uitzending. Ten eerste dat beschoten worden het meest surrealistische is wat er bestaat. Dat maakte diepe indruk. Daar tegenover is het weer heel bijzonder om te zien hoe de lokale bevolking handelt onder deze omstandigheden. Zij pakken de draad meteen weer op. Ondanks de druk en gevaarlijke situaties, ben je zo op elkaar aangewezen. Er wordt een soort van onzichtbare band gecreëerd, waardoor je blindelings op elkaar vertrouwt. Dat voel ik nu nog steeds, het lijkt alsof veteranen een aparte groep in de samenleving is, die elkaar makkelijk oppikt en heel weinig woorden nodig heeft. Dat is kostbaar,’’ aldus Bijl.
Inmiddels is Bijl werkzaam als ambtenaar. Daarnaast is hij sinds 2012 gastdocent voor scholieren en deelt hij zijn kennis over het zijn van een veteraan en de kwetsbaarheid van onze vrijheid in het educatieve programma ‘Veteraan in de klas’ van het Veteraneninstituut.
Alles wat leeft, heeft recht op leven
Iedere veteraan in de erecouloir staat er met een persoonlijke reden. Dat geldt ook voor de veteranen die dit jaar de erehaag zouden vormen. Zo ook voor Bijl: ‘’Een persoon die vanaf het begin af aan van betekenis is geweest en iets heeft gedaan waar ik vandaag nog steeds wat aan heb, is Tom Karremans. Hij was destijds compagniescommandant. Op een dag kregen we als groep straf en moesten we de slotenmars lopen, vrij vies. Maar, Karremans trok zijn pak aan en ging mee om vrijwillig de straf te ervaren, zonder dat hij ook maar iets had gedaan. Hij voelde zich verbonden met ons en daarmee won hij zoveel respect. Het is daarna nooit meer gebeurd en ik was een levensles wijzer. Aan hem zal ik denken, want daar ben ik dankbaar voor. Daarnaast denk ik ook aan de burgerbevolking van destijds, in het bijzonder meneer Dijab. Hij leerde me, nadat ik een vlieg doodsloeg, dat alles wat leeft, recht heeft op leven.’’
Meer oog voor elkaar
Dit jaar wordt herdenken anders, ook voor Bijl: ‘’Ik ga op zoek naar een alternatief, dat wordt waarschijnlijk een mooi monument in de buurt, waar ik alsnog mijn eregroet ga brengen en ik me weer echt veteraan voel. Vasthouden en terugdenken aan een bijzonder moment in mijn leven. Iets ervaren dat de rest nooit hoeft mee te maken.’’ Bijl is van mening dat de tijd waarin we nu leven, voor meer bewustwording van onze vrijheid zorgt. ‘’Door de coronacrisis moeten we een stukje vrijheid inleveren, dat valt rauw op ons dak. Normaliter lopen we gedachteloos langs elkaar, nu hebben we oog voor elkaar. Tuurlijk gaat het wel eens mis, maar over het geheel genomen ervaar ik dat men de regels in acht neemt ter bescherming van zichzelf maar ook zeker voor de ander. Mijn ervaring is dat er juist nu een gemeenschappelijke band ontstaat, doordat we gezamenlijk de strijd aangaan. De vergelijking met oorlog vind ik terecht, we vechten nu ook tegen een gezamenlijke vijand, wel onzichtbaar. Maar, we helpen en beschermen elkaar. We kunnen nog niet in de aanval, maar in de verdediging. Laten we dat met elkaar doen en onze vrijheid in ere houden,’’ aldus Bijl.
Vanaf dinsdag 28 april is de online erecouloir te zien via https://www.veteraneninstituut.nl/erecouloir-2020
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
