Bij bewoners van Tiengemeten, denk je bij dieren al snel aan de vele vogelsoorten, de Schotse hooglander, de bever en het ree. Toch is er ook nog een karakteristieke bewoner op het eiland, al laat die zich niet zo snel zien: de noordse woelmuis. Dat het deze muis wel bevalt op Tiengemeten, bleek wel uit de laatste inventarisatie begin oktober. Meer dan de helft van de gevangen muizen bleken noordse woelmuizen te zijn. Een mooi gegeven, vooral omdat hij op de lijst van bedreigde en kwetsbare soorten staat.
Onze eigen panda
De noordse woelmuis, ook wel zeemol, genoemd, komt voor in Noord-Europa, Rusland, Siberië tot in Alaska en Canada. In Nederland zit een populatie die tijdens de laatste ijstijd (10.000 jaar geleden) hier geïsoleerd is geraakt. Hierdoor heeft deze muis zich net iets anders ontwikkeld dan zijn soortgenoten elders. Daardoor is er in Nederland een zogenaamde ondersoort ontstaan die uniek is in de wereld. Zeg maar onze eigen panda!
Typische soort in de Delta
De muis ziet eruit als een grote donkerbruine woelmuis met een brede kop en relatief lange staart. Kenmerkend zijn de witte nageltjes aan de donkere achtervoetjes. Hij eet voornamelijk planten en leeft in hoge vegetaties en natte terreinen zoals moerassen, rietland, natte graslanden, drassige hooilanden en terreinen die regelmatig overstromen. De noordse woelmuis kan dan ook goed zwemmen en heeft in tegenstelling tot andere muizensoorten geen moeite met natte voeten. Vandaar dat deze soort zich prettig voelt in de Delta en dus ook op Tiengemeten.
Tiengemeten prima thuisbasis
De soort is in Nederland afgenomen door verdroging, verdwijnen van getijden in de Delta, intensief landgebruik en de concurrentie van muizensoorten als aardmuis (komt op Tiengemeten nog niet voor) en veldmuis. De noordse woelmuis staat daarom op de lijst van bedreigde en kwetsbare zoogdieren. Deze muis is dus gebaat bij isolatie (gebieden waar de aardmuis en veldmuis niet kunnen komen) of gebieden waar voldoende waterdynamiek is. Tiengemeten heeft deze waterdynamiek. De natuurontwikkeling is volledig gericht op water: overspoeling, getijden, vorming van kreekjes en kommen met water. De grens van water en land wordt continue verlegd. Ideaal voor deze soort.
Meten is weten
Uit monitoring blijkt dat zowel de noordse woelmuis als veldmuis beide op het eiland zitten. Natuurmonumenten werkt samen met de zoogdierenwerkgroep van Hoekschewaards Landschap om de flora en fauna in haar gebieden te inventariseren. Al zo’n tien jaar inventariseert Merijn van den Hoogenhoff jaarlijks op Tiengemeten: “Ondanks de aanwezigheid van de veldmuis, doet de soort het hier fantastisch. Het was dit jaar de meest gevangen muizensoort. De soort voelt zich thuis op Tiengemeten omdat er nog zoveel dynamiek is. In de afgelopen 10 jaar waren er in droge jaren duidelijk meer veldmuizen. Maar gelukkig nemen die weer af als het natter en dynamischer wordt. De noordse woelmuis heeft echt zijn plek gevonden op natuureiland Tiengemeten, een mooi resultaat van de natuurontwikkeling. Het is zaak om één van de laatste grote bolwerken (Tiengemeten) zo te beheren dat hij zich thuis blijft voelen.”
De soort is moeilijk waarneembaar. Je moet veel geluk hebben wil je hem kunnen zien en op afstand is hij ook nog eens lastig te herkennen. Hij is één van de verborgen natuurjuweeltjes van Tiengemeten. Een oer-Nederlandse soort die het meer dan waard is om te beschermen.
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
