De wereldwijde pandemie van het COVID-19 betekent dat we in ongekende tijden leven. De uitbraak van het coronavirus resulteert bij velen in een toegenomen mate van stress en angst, waar we de komende weken, zelfs maanden, mee om moeten leren gaan. De toegenomen langdurige stress heeft een negatieve impact op o.a. onze hersenen. Zo zorgt het hormoon cortisol ervoor dat het volume van bepaalde delen van de hersenen kan verminderen. Het is daarom belangrijk dat chronische stress wordt herkend en dat er maatregelen worden genomen om deze te verminderen. In dit artikel licht Romy, van Gezondheidspraktijk Noordzij, alles toe over de omgang met stress in crisistijden zoals corona.
Onzekerheid en stress
Laten we eerst uitleggen waarom onze hersenen deze specifieke situatie bijzonder stressvol vinden. Een grootschalig onderzoek wat is gepubliceerd in Nature Communications, toonde aan dat de hersenen het moeilijker vinden om met onzekerheid om te gaan dan met het slechtste scenario van bepaalde gebeurtenissen.
In dit onderzoek kregen deelnemers twee rotsen te zien. Onder een van de rotsen zat een slang en als ze die steen omhoog tilde kregen ze een elektrische schok. Onderzoekers ontdekten dat deelnemers angstiger waren als het onzeker was of ze de elektrische schok zouden krijgen dan wanneer ze wisten dat er een elektrische schok zou komen. En het was niet alleen psychologische stress. Er waren ook fysiologische veranderingen merkbaar. Hun pupillen werden groter en de zweetproductie nam toe.
De stressparameters waren het hoogst wanneer er onzekerheid en onvoorspelbaarheid was, omdat deelnemers op de een of andere manier niet konden zeggen of ze de schok zouden krijgen. Wanneer een uitkomst zeker is, kunnen we meer manieren vinden om ermee om te gaan dan wanneer het onzeker is, wat leidt tot een piek in onze stressniveaus.
Het deel van ons brein dat angst verwerkt, wordt de amygdala genoemd; dit zijn twee amandelvormige structuren diep in de hersenen. Naast angst activeert nieuwigheid ook de amygdala. Een fMRI-onderzoek, dat de bloedstroom naar specifieke hersenregio’s meet, toonde aan dat er een verhoogde activering was in de amygdala wanneer deelnemers foto’s van zowel slangen als bloemen te zien kregen zolang de foto’s nieuw waren. De activering van de amygdala werd verminderd wanneer de plaatjes op de foto’s bekend waren.
Het coronavirus heeft grote gevolgen voor bijna iedereen. Zo weten we bijvoorbeeld niet wanneer het virus weer zal verdwijnen en wanneer alle scholen, restaurants en sportclubs weer zullen worden geopend. Het is daarom normaal om in deze onzekere periode veel uiteenlopende emoties te voelen zoals stress, verdriet, angst en woede.
Wie zijn vatbaarder voor stress?
Volgens het RIVM lopen de volgende groepen mensen een hoger risico op stress tijdens de huidige uitbraak: • Ouderen of iemand met een chronische ziekte die hen een hogere risicocategorie voor COVID-19 geeft • Mensen die in het verleden worstelden met hun geestelijke gezondheid • Kinderen en tieners • Eerstehulpverleners, waaronder artsen of andere beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg • Mensen met eerdere stress of trauma lopen mogelijk meer risico • Mensen met relatieproblemen of financiële problemen
Tips om met stressvolle situaties om te gaan
Ademhalingstechnieken
Wanneer je een vervelend nieuwsbericht leest of hoort kan het zijn dat je lichtelijk in paniek raakt waardoor je automatisch je ademhaling inhoudt en oppervlakkiger gaat ademen. Stop en haal een paar keer diep adem. Langzaam ademen heeft aangetoond dat het de nervus vagus activeert, een heel lange zenuw die verschillende organen, zoals het hart, de hersenen en het spijsverteringsstelsel van stroom voorziet, en die een belangrijk onderdeel is van het parasympathische zenuwstelsel. De functie van het parasympathisch zenuwstelsel is ‘rusten en verteren’, wat betekent dat het lichaam ontspant en het tegenovergestelde is van het sympathische zenuwstelsel dat de vecht- of vluchtreactie regelt. Een lange, langzame ademhaling activeert het parasympatische zenuwstelsel waardoor stress wordt verminderd.
Beperk het bekijken van het nieuws en sociale media
Indien je graag op de hoogte blijft van het nieuws rondom het coronavirus zou ik je willen adviseren om dit niet vaker dan 1 keer per dag op te zoeken.
Neem voldoende rust
Onze hersenen en ons lichaam heeft rust en ontspanning nodig om optimaal te kunnen functioneren. Het constant piekeren over zaken waar jij nauwelijks controle over hebt, zoals het coronavirus, zorgt voor stress. Wanneer je door angst niet goed in slaap kunt komen, kan het helpen om elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en s ‘avonds nieuwsberichten te vermijden. Ook het doen van ademhalingsoefeningen voordat je gaat slapen kunnen je helpen om sneller in slaap te komen en rustiger te slapen.
Sociaal contact
Ondanks dat alle evenementen voorlopig zijn afgelast en we niet meer gezellig met vrienden in het zonnetje op het terras kunnen zitten, is het belangrijk om je sociale contacten te onderhouden. Want wij mensen zijn nou eenmaal groepsdieren. Bovendien zitten we allemaal in dezelfde situatie en zijn we niet alleen. Gelukkig kan je door middel van sociale media, facetime en bellen met elkaar in contact blijven.
Leer iets nieuws
Gebruik de extra tijd die je nu hebt om of oude vaardigheden op te pakken of nieuwe vaardigheden aan te leren. Of het nu gaat om meditatie, lichaamsbeweging of schilderen. Het maakt niet uit wat het is, als het jou maar voldoening geeft.
Blijf positief
Ondanks de vervelende situatie is het heel belangrijk om de dingen in perspectief te blijven zien en om positief te blijven. We zitten met zijn allen in hetzelfde schuitje (voor een onbekende tijdsduur) en zullen er het beste van moeten maken. Vertrouw dat alles weer beter wordt en gebruik deze periode om meer naar binnen te keren.
- Gezondheidspraktijk Noordzij
- T: 06 36 000 180
- E: [email protected]
- I: www.praktijknoordzij.nl
- En volg ze op Facebook en Instagram.
- Adres: Beneden Nieuwstraat 1a | 3273 BB Westmaas
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
