De zandhommel is een grijsgeel behaarde hommel die heel zeldzaam is geworden. Nog maar op een paar plekken in Nederland komt deze hommel voor. De zuidwestrand van de Hoeksche Waard is een van de weinige gebieden waar de zandhommel nog wordt aangetroffen. Deze hommel zoekt zijn voedsel vooral op plaatsen met veel klaver. Drie boeren in Goudswaard hebben vorig jaar op verzoek van het agrarisch natuurcollectief CCHW akkerranden ingezaaid met verschillende klaversoorten. Uit een telling die in juli is uitgevoerd, blijkt dat het werkt: niet alleen konden zandhommels worden geteld, de randen bleken ook veel andere hommels aan te trekken. Deze speciale akkerranden zijn zeker een succes!
De zandhommel in Nederland
Tot circa 1980 kwamen zandhommels nog algemeen voor in Nederland. Nu nog maar op enkele plekken rondom het Haringvliet, in het bijzonder in het zuidwesten van de Hoeksche Waard. Om een aantal redenen heeft de zandhommel het extra moeilijk vergeleken met andere soorten hommels. Zo heeft de soort bij het zoeken naar voedsel een voorkeur voor klaver, vooral voor rode klaver. De zandhommel wordt pas laat in de zomer actief. Dat is ook de periode waarin bermen, dijken en grasland worden gemaaid. Hierdoor kan een tekort aan voedsel ontstaan. Opvallend is dat op veel van de plekken waar de zandhommel nu nog voorkomt rond het Haringvliet ook de moshommel vrij vaak wordt gezien. De moshommel is ook zeldzaam en staat eveneens op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten.
Zandhommelranden
Maatregelen om de zandhommel te helpen zijn onder andere meer bloemen in landbouwgebieden. De akkerranden in de Hoeksche Waard zorgen al voor bloemen, maar voor de zandhommel zijn juist de bloemen van klaver belangrijk. In overleg met EIS Kenniscentrum Insecten heeft CCHW een zaadmengsel samengesteld, dat vooral voor de zandhommel aantrekkelijk is. Dit mengsel bestaat voor 87% uit verschillende klaversoorten. Drie boeren in het zuidwesten van de Hoeksche Waard waarvan hun akkers grenzend aan het leefgebied van de zandhommel bij het Haringvliet, hebben hiermee akkerranden ingezaaid. Samen maar liefst met een oppervlakte van bijna 2 ha.
Resultaten
Half juli zijn deze zandhommelranden voor het eerst gemonitord door EIS Kenniscentrum Insecten. Daarbij zijn alle hommels geteld, niet alleen de zandhommels en moshommels.
In totaal zijn 8 verschillende soorten waargenomen en op bijna alle plekken waren zandhommels of moshommels aanwezig. Er zal nog meer worden geteld, maar het lijkt er zeker op dat deze speciale akkerranden een succes zijn!
Samen kom je verder
De extra akkerranden bij de deelnemende agrariërs zijn mogelijk door een subsidie van de provincie Zuid-Holland. Maar ook het waterschap Hollandse Delta zet zich in voor de zandhommel. De Westdijk bij Goudswaard die in het gebied ligt waar de zandhommel en de moshommel voorkomen, wordt door het waterschap gefaseerd gemaaid om zo lang mogelijk bloeiende zomerbloemen te hebben. Natuurmonumenten gebruikt voor het inzaaien van braak liggende stukjes ook het zandhommelmengsel van CCHW. Een vrijwilliger met veel kennis van hommels houdt de verspreiding van de hommels in het gebied nauwgezet in de gaten. Met de inzet van alle partijen moet het toch lukken om de zandhommel een toekomst te bieden.
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
