Hoeksche Waard – Een op zes inwoners in Nederland van zestien jaar en ouder heeft moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Totaal zijn dit zo’n 2,5 miljoen mensen. De week van 6 tot en met 12 september is de Week van Lezen en Schrijven.
Verscheidene organisaties en gemeenten vragen in deze week extra aandacht voor het verminderen en voorkomen van laaggeletterdheid in Nederland. Laaggeletterdheid is een term voor de situatie van mensen die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen. Teamleider Annie van Ree ontmoet in haar huidige werk als teamleider bij VluchtelingenWerk vaak mensen die laaggeletterd zijn. ‘Ook bij mijn vorige baan bij het Albeda College. Ik gaf er les aan analfabete Nederlanders en anderstalige deelnemers tijdens taalcursussen van niveau NT1 en NT2.‘ Yasser Al-Humidi werkt bij VluchtelingenWerk als trainer participatieverklaring workshops (pvt workshop) voor inburgeraars. ‘Ik heb tijdens de workshops regelmatig met laaggeletterdheid te maken.’
Naast coachen en maatschappelijk begeleiden van vluchtelingen bij dezelfde organisatie is Loes van Wetten (voormalig raadslid en fractievoorzitter) taalcoach in de bibliotheek Hoeksche Waard. ‘Ik heb een opfriscursus laaggeletterdheid gevolgd wat mij in het verleden en nu goed van pas komt.’
Logo’s
Annie: ‘Bij VluchtelingenWerk Hoeksche Waard begeleiden we statushouders tijdens hun vestiging en integratie in hun nieuwe woonplaats. Laaggeletterde vluchtelingen hebben een overzicht van logo’s nodig om hun administratie goed op te bergen. Het overzicht is ook gemakkelijk voor diegenen die de Nederlandse taal nog niet machtig zijn. Bij de start van onze begeleiding ontvangen zij allemaal van ons een map met tabbladen waarop logo’s van bijvoorbeeld de verzekeraar of de woningcoöperatie staan. Een laaggeletterde statushouder kon door het logo van haar bank te leren zelfstandig geld gaan pinnen.’
Voorbeelden uit omgeving
Yasser geeft tijdens pvt workshops informatie over thema’s zoals Nederlandse kernwaarden en vrijheid & gelijkwaardigheid. ‘Ik doe mijn best om de lessen eenvoudig te maken zodat de deelnemers de lesstof snel en gemakkelijk kunnen begrijpen. We praten met elkaar over het onderwerp. Ook geef ik voorbeelden die duidelijk zichtbaar zijn in hun omgeving. Waardoor de deelnemers beter kunnen begrijpen waar we het over hebben. Mijn uitleg duurt op deze manier wat langer en het vereist mij geduld; het levert de deelnemers meer begrip.’
Signalen
Loes zag een meneer in de bibliotheek die naarstig op zoek was naar iemand om iets te weten te komen over zijn gezondheid. ‘Hij sprak mij aan. En terwijl ik hem op weg hielp op de computer om informatie te verzamelen, bleek dat hij zoveel smoesjes had. Ik ben mijn bril thuis vergeten, wilt u het voor mij voorlezen enzovoort. Meneer was helemaal aan het transpireren en het huilen stond hem nader. De signalen / symptomen kwamen mij bekend voor dankzij een casus tijdens de opfriscursus laaggeletterdheid. Ik vond het lastig om zijn vertrouwen te winnen en hem op z’n gemak te stellen. Om uit te leggen dat het geen schande is en het iedereen kan treffen. Het was fijn om te zien dat deze meneer elke keer weer ‘groeide’ en een glimlach op zijn gezicht had.’
Het Taalhuis
Vluchtelingen en bedrijven hebben baat bij Het Taalhuis in de bibliotheek waar vrijwilligers voorlichting over laaggeletterdheid geven. Zij leggen uit wat de signalen zijn en hoe het Taalhuis hierbij kan ondersteunen op een laagdrempelige manier. Loes: ‘Er worden regelmatig webinars gegeven voor bedrijven en werknemers. Ik zou het iedereen willen aanbevelen. Want wat is mooier dan “zelf te kunnen lezen en schrijven”.’
Verbetering van taal
De scholen voor inburgering en de formulieren brigade in Hoeksche Waard dragen met hun inzet bij om laaggeletterdheid onder statushouders te verminderen. Annie: ‘Onze maatschappelijk begeleider zoekt samen met een statushouder naar de best mogelijke taalschool en meldt hem aan. ‘Als mensen de Nederlandse taal niet machtig zijn en ook niet geletterd zijn, kunnen zij zich moeilijk redden in de Nederlandse samenleving.’
Spreken is belangrijk
Nadat het traject bij VluchtelingenWerk is afgerond, helpen de vrijwilligers van de formulieren brigade veel statushouders met brieven en formulieren die ze niet begrijpen. Annie: ‘Daarnaast is er in de bibliotheek een (Digi-)Taalhuis. Hier kunnen mensen ook terecht en eventueel nog dingen bijleren. Vooral het contact met Nederlandse mensen blijft van groot belang, hierbij is het spreken belangrijker dan lezen en schrijven.’
Tips
Bij het verminderen van laaggeletterdheid denkt Yasser aan de inzet van de deelnemers en trainer van de pvt workshops. Yasser: ‘Hun motivatie en deelname aan de activiteiten en de aanmoediging van de trainers helpen veel om de training effectief te maken. Naar mijn mening zijn het begrijpen van de behoeften van analfabeten en het introduceren van nieuwe activiteiten die aansluiten bij hun behoeften essentieel voor effectieve trainingen.’ Loes: ‘Goed luisteren naar iemand en hem zelfvertrouwen geven helpt. Kijk hoe iemand reageert. Mimiek is ook heel belangrijk. Ook helpt het om het onderwerp uit de taboesfeer te halen. Ken je iemand die moeite heeft met lezen, schrijven en/of rekenen? Vertel hem over de (Digi)-taalles in de bibliotheken.’
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
