Heinenoord – Het Regionaal Archief Dordrecht is in het bezit van een enorme landkaart. De kaart heeft een afmeting van 3,75 bij 1,90 meter en verdient met recht het predicaat reuzenkaart. Een aantal jaren gelden ontdekte Wim van Wijk de kaart bij toeval. Op de kaart staat de Groote Waard, ook wel Zuid-Hollandse Waard genoemd, afgebeeld. Dit gebied was een eeuw daarvoor getroffen door de Sint-Elisabethvloed. Verder staan er andere gebieden op in het zuiden van Holland, zoals de Hoeksche Waard, IJsselmonde en de Alblasserwaard.
Vanwege de kwetsbaarheid is de kaart in hoge resolutie gefotografeerd. Lithograaf Peter Ebben bewerkte de bestanden zodanig dat ze te bestuderen zijn. Onlangs heeft waterschap Hollandse Delta de bestanden gekocht. De kaart is in zijn geheel en in zes verschillende onderdelen voor iedereen beschikbaar in het digitaal belevingscentrum ‘De Kracht van het Water’. Aanleiding is de herdenking van de Sint-Elisabethsvloed, 600 jaar geleden. De originele kaart is gerestaureerd en hangt nu in de studiezaal van archief.
Cornelis Schilder maakte de kaart in 1537. Van wie Schilder de opdracht heeft gekregen om deze reuzenkaart te maken staat nog niet vast, maar de kaart bevat veel nuttige informatie. Zo staan er namen van plaatsen op die vandaag de dag niet meer bestaan. Verder heeft de kaart mogelijk een rol gespeeld bij een onenigheid om visrechten in de Zuid-Hollandse Waard. Na de vloed van 1421 was een groot deel van het gebied onder water gelopen. Duidelijk afgebeeld zijn de zalmsteken, die met blokjeslijnen en de namen van eigenaren staan aangegeven. Verder vermeldt de kaart namen van bekende en onbekende plaatsen, ambachten en kastelen. Historisch onderzoekers hebben een aantal delen van het slecht leesbare schrift ontcijferd.
De Rekenkamer van Holland heeft de kaart mogelijk gebruikt als hulpmiddel bij geschillen over de visrechten in de ondergelopen Zuid-Hollandse Waard. Daarnaast kan de kaart gebruikt zijn voor het vastleggen van de aangroei van land na de Sint-Elisabethsvloed en om te bepalen wie de landeigenaren waren voordat het gebied onder water kwam te staan.
Op deze uitzonderlijke kaart is nog veel meer te ontdekken. Kom op vrijdagmiddag 19 november naar Museum Hoeksche Waard en ontdek de geheimen van deze eeuwenoude kaart. Wim van Wijk en Peter Ebben projecteren de kaart dan op ware grootte en vertellen erbij hoe de digitale restauratie in zijn werk ging en wat er allemaal te ontdekken is op deze eeuwenoude kaart.
- Reservering en betaling voor de lezing kan op de website van het museum.
- Datum: Vrijdag 19 november.
- Tijd: 14.00 – 16.00 uur.
- Locatie: ’t Hof van Assendelft, Heinenoord.
- Kosten: Lezing (incl. consumptie) 12.50 euro.
- Korting: (MJK, Rotterdampas, Vriend van museum) 10.00 euro.
- Meer informatie en reserveren: www.museumhw.nl
Elke avond op de hoogte van het laatste nieuws uit de Hoeksche Waard? Schrijf je dan hier in voor onze gratis nieuwsbrief.
